اثر عوامل غیر ژنتیکی موثر بر زنده‌مانی بره های لری بختیاری از تولد تا سن یک سالگی با استفاده از مدل های خطی و غیر خطی

نویسنده

دانشیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرکرد

چکیده

در این پژوهش از رکوردهای طول عمر و زنده مانی تعداد 6800 رأس بره، حاصل از 263 رأس قوچ و 1839 رأس میش، مربوط به گله ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند لری بختیاری (ایستگاه شولی) واقع در شهرکرد، جمع آوری شده طی سال های 1368 تا 1388 استفاده گردید. داده ها با استفاده از مدل های خطی و نسبت خطر با تابع ویبول تجزیه شدند. این مدل ها شامل اثر عوامل غیر ژنتیکی سال و ماه تولد بره، جنس بره، نوع تولد، سن مادر و متغیر کمکی وزن تولد بره ها به صورت درجه دوم بودند. نتایج نشان داد که میانگین کل طول عمر و میزان زنده مانی تجمعی بره ها از تولد تا سن یک سالگی به ترتیب 6/301 روز و 68/78 درصد بودند. اثر عوامل غیر ژنتیکی حاصل از مدل های خطی و نسبت خطر با تابع ویبول بر زنده مانی یکسان بودند. اثر عوامل سال و ماه تولد بره، جنس بره و متغیر کمکی وزن تولد بره ها به صورت درجه دوم معنی دار (05/0P<) ولی اثر عوامل سن مادر و نوع تولد بر طول عمر و میزان زنده مانی بره ها تا سن یک سالگی غیر معنی دار (05/0P>) بودند. میزان زنده مانی و نسبت خطر بره های متولد شده در ماه های اول و دوم (بهمن و اسفند) به ترتیب بالاتر و پایین تر از بره های متولد شده در ماه سوم (فروردین) بود. بره های نر میزان زنده مانی کمتر و نسبت خطر بیشتری در مقایسه با بره های ماده داشتند. بره های دارای وزن تولد متوسط، زنده مانی بیشتر و نسبت خطر کمتری داشتند. اگر چه ظاهراً بره های متولد شده از مادران جوان تر و پیرتر دارای زنده مانی کمتر و نسبت خطر بیشتری بودند، ولی با مادران میان سال تفاوت معنی داری نداشتند. بره های دوقلو زندمانی کمتر و نسبت خطر بیشتری از بره های تک قلو داشتند ولی اختلاف بین آن ها معنی دار نبود. بر این اساس مطالعه اثر عوامل غیر ژنتیکی بر زنده مانی بره ها تا سن یک سالگی حاصل از مدل های خطی و غیر خطی یکسان بوده و برای افزایش زنده مانی از طریق تصحیح عوامل غیر ژنتیکی می توان از نتایج حاصل از مدل های خطی یا غیر خطی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Non Genetic Factors Affecting the Survival of Lori-Bakhtiari Lambs from Birth to Yearling, utilizing Linear and Nonlinear Models

نویسنده [English]

  • mahmoud vatankhah
چکیده [English]

Data utilized in this study were 6800 records of lambs’ life longevity, and survival rate from 263 sires and 1839 dams collected from 1989 through 2009, from the Lori-Bakhtiari flock at Shooli Station in Shahrekord. The data were analyzed, using Linear and Hazard Ratio models along with Weibul function. These models included such non genetic factors as year and month of birth, sex of lamb, type of birth, age of dam and lambs birth weight as linear and quadratic covariates. Results revealed that the overall mean of lamb’s life longevity and cumulative survival rate, up to yearling, were 301.60 days vs. 78.68%, respectively. The effect of non genetic factors on survival rate resulted from linear model were almost the same as hazard ratio model of Wiebull function. The effect of year and month of birth, sex of lamb and lamb’s birth weight as quadratic covariate were significant (p<0.05). But the effect of age of dam and type of birth were not significant (p>0.05) on the longevity of lamb’s life as well as survival rate. The survival rate and hazard ratio of lambs born in the first vs. the second months were higher vs. lower than those in the third month respectively. The male lambs suffered from a lower survival rate and higher hazard ratio than the females. Lambs with medium birth weight benefited from a higher survival rate and lower hazard ratio than lambs with either too low or too high birth weights. Although, lambs born from younger and older dams suffered from lower survival rates and higher hazard ratios, but they did not any significant differences with lambs born from middle aged dams. Twin lambs suffered from lower survival rates and higher hazard ratios than single lambs, but the differences were not significant. According to the results obtained in this study, the effect of non genetic factors on lamb’s survival rate to yearling age, achieved from liner and non linear models were similar and to increase the survival rate by correcting the non genetic factors, one could use the results obtained from either linear or non linear models.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Linear models
  • Longevity life
  • Lori-Bakhtiari lambs.
  • Survival
  • Weibull function