هدف از این پژوهش مطالعه اثر پوسته پنبه دانه و اندازه قطعات یونجه خشک بر عملکرد گاوهای شیرده هلشتاین بود. تعداد 12 رأس گاو شیرده هلشتاین در اواسط دوره شیردهی در یک آزمایش فاکتوریل 2×2 در قالب یک طرح چرخشی با سه دورة آزمایش، چهار تیمار و سه گاو در هر تیمار تحت آزمایش قرار گرفتند. عامل اول دو اندازه بلند و کوتاه یونجه و عامل دوم دو سطح صفر و 63/9 درصد پوسته پنبه دانه بود. زمان آزمایش 84 روز بود که در 3 دوره 28 روزه انجام گرفت که گاوها در هر دوره یکی از چهار جیره را دریافت کردند. نتایج بدست آمده نشان داد که میزان الیاف مؤثر فیزیکی با کاهش اندازه ذرات یونجه کاهش معنی‌داری پیدا کرد (05/0>P) ولی جایگزینی پوسته پنبه دانه با یونجه باعث افزایش آن گردید. میانگین هندسی طول ذرات نیز با کاهش اندازه ذرات یونجه کاهش معنی‌داری یافت (05/0>P) ولی توسط پوسته پنبه دانه تحت تأثیر قرار نگرفت. مصرف ماده خشک، شیرخام تولیدی، تولید شیر تصحیح شده بر اساس 4 درصد چربی، درصد چربی و درصد پروتئین شیر تحت تأثیر کاهش اندازه ذرات یونجه و پوسته پنبه دانه قرار نگرفتند. کل فعالیت جویدن توسط اندازه ذرات علوفه و استفاده از پوسته پنبه دانه تحت تأثیر قرار نگرفت ولی اندازه ذرات علوفه و پوسته پنبه دانه اثر معنی داری بر فعالیت جویدن به ازای کیلوگرم ماده خشک مصرفی و کیلوگرم دیواره سلولی مصرفی داشتند(05/0>P). با توجه به نتایج بدست آمده، پوسته پنبه دانه می‌تواند به منظور تأمین بخشی از الیاف جیره درمواقع کمبود یا گرانی علوفه، جایگزین یونجه در جیره گردد.
)