بررسی تنوّع مورفولوژیکی کنۀ واروآ در زنبورستان‌های مناطق مختلف جغرافیایی ایران

عرب, علی رضا; میرائی آشتیانی, سید رضا; نجاتی جوارمی, اردشیر; بنابازی, محمدحسین

doi:10.22059/ijas.2024.370753.653992

بررسی تنوّع مورفولوژیکی کنۀ واروآ در زنبورستان‌های مناطق مختلف جغرافیایی ایران

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج. ایران

² گروه علوم دامی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی ، دانشگاه تهران

³ گروه بیوتکنولوژی، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور

10.22059/ijas.2024.370753.653992

چکیده

کنۀ واروآ به عنوان یکی از مهمترین عوامل تلفات کلنی‌های زنبورعسل کشور در 4 دهۀ اخیر موضوع مطالعات متعددی بوده است. با توجّه به اهمّیّت صفات مورفولوژی در اتّخاذ روش‌های کنترل این انگل پژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع مورفولوژیکی کنه‌های مزبور در مناطق جغرافیایی مختلف ایران طرح‌ریزی گردید. بدین منظور تعداد 675 کنۀ ماده بالغ از 45 زنبورستان مستقر در 5 اکوزون جغرافیایی کشور جمع‌آوری شد. نمونه‌ها‌‌ی جمع‌آوری شده در اتانول 96 درصد تثبیت و تعداد 143 عدد جهت اندازه‌گیری 14 صفت مورفولوژیکی بر روی لام‌های دائمی در محیط هویر نصب شدند. پردازش آماری داده‌های حاصل، با استفاده از آنالیز واریانس چندمتغیّره، روش مؤلّفه‌‌های اصلی، تحلیل خوشه‌‌ای و آزمون توکی انجام شد. نتایج نشان داد میانگین عرض و طول بدن در جمعیّت‌های مورد مطالعه به ترتیب 28/52 ± 36/1828 و 86/28 ± 84/1226 میکرومتر بود. میانگین نسبت اندازه‌های بدن در جمعیّت‌های مورد مطالعه 49/1 به دست آمد که نشان می‌دهد جمعیّت‌های مورد مطالعه، متعلّق به گونۀ واروا دستراکتور هستند. نتایج تحلیل خوشه ای نشان داد که به جز جمعیّت البرز، سایر جمعیّت‌های مورد مطالعه، در یک گروه مورفوتیپی قرار دارند. بر اساس تجزیه مؤلّفه‌‌ها، 14 صفت مورد بررسی به 3 مؤلّفه‌ با توجیه 42/71 درصد واریانس خلاصه شدند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که بین دو گروه مورفوتایپ شناسایی شده، تنها صفات طول صفحۀ پشتی و طول صفحۀ مخرجی و بین مناطق جغرافیایی مختلف صفات طول صفحۀ پشتی، عرض صفحۀ جنسی، طول صفحۀ مخرجی و عرض صفحۀ مخرجی دارای اختلاف معنی‌دار آماری بودند (001/0P< ).

کلیدواژه‌ها

موضوعات

ژنتیک و اصلاح نژاد دام

عنوان مقاله [English]

Morphological variation of Varroa mites in apiaries of different geographic regions of Iran

نویسندگان [English]

Alireza Arab ¹
S Reza Miraei-Ashtiani ¹
Ardeshir Nejati Javaremi ²
Mohammad Hossein Banabazi ³

¹ Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj. Iran

² Department of Animal Science, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran

³ Department of Biotechnology، Animal Science Research Institute of IRAN (ASRI)

چکیده [English]

Varroa mite as one of the most important causes of honey bee colony losses has been the subject of numerous studies during the last 4 decades in Iran. Considering the importance of morphological traits in the adoption of control methods, this research was designed to investigate the morphological variation of Varroa mite in different geographical regions of Iran. So, a total of 675 adult female mites were collected from 45 apiaries in 5 different geographical locations. The collected samples were fixed in 96% ethanol and 143 adult Varroa mites were selected and mounted on permanent slides in Hoyer medium for measurement of 14 morphological traits. Statistical analysis of data was done using multivariate analysis of variance, principal components analysis, cluster analysis and Tukey's test. The results showed that the average of LDS and WDS were 1828.36 ± 52.28 and 1226.84 ± 28.86 µm, respectively. The average ratio of body size was 1.49, which shows that the studied populations belong to Varva destructor. Cluster analysis showed that all populations except Alborz belong to one morphotypic group. The results of principal components analysis showed that the 14 studied traits were summarized into 3 components which can justify 71.42% of total variance. The results of multivariate analysis of variance showed that only LDS and LAS were significant between the two morphotypes (P<0.001). As well as, the traits of LDS, WGS, LAS and WAS had significant difference between different geographical regions (P<0.001).

کلیدواژه‌ها [English]