علی وجدان حسن کیاده؛ محمد رکوعی؛ غلام رضا داشاب؛ احمدرضا سیدعلیان
چکیده
هدف از این پژوهش برآورد روند و فراسنجه‌های ژنتیکی صفت بقاء در گوسفند بلوچی است. در این پژوهش از رکوردهای بقاء 27978 رأس گوسفند بلوچی مرکز اصلاح نژاد دام کشور، در سال‌های 1358 تا 1388 استفاده شد. صفات موردبررسی شامل صفت بقاء از 1 تا 400 روزگی و بقاء از یک‌روزگی تا تاریخ حذف یا تا آخرین تاریخ ثبت شده بود. فراسنجه‌های ژنتیکی با دو مدل حیوانی (با ...
بیشتر
هدف از این پژوهش برآورد روند و فراسنجه‌های ژنتیکی صفت بقاء در گوسفند بلوچی است. در این پژوهش از رکوردهای بقاء 27978 رأس گوسفند بلوچی مرکز اصلاح نژاد دام کشور، در سال‌های 1358 تا 1388 استفاده شد. صفات موردبررسی شامل صفت بقاء از 1 تا 400 روزگی و بقاء از یک‌روزگی تا تاریخ حذف یا تا آخرین تاریخ ثبت شده بود. فراسنجه‌های ژنتیکی با دو مدل حیوانی (با و بدون محیط دائم مادری) با توجه به دادههای سانسورشدۀ راست و توزیع احتمال نمایی به روش نمونهبرداری گیبس برآورد شد. عامل‌های ثابت مؤثر بر صفت بقاء در مدل حیوانی شامل تأثیر سال و ماه تولد، جنس، نوع تولد و گله بودند. میانگین وراثتپذیری افزایشی برای صفات بقاء از 1 تا 400 روزگی و بقاء از یک‌روزگی تا آخرین تاریخ رکوردبرداری در مدل 1 و 2 به ترتیب در محدودۀ 135/0-159/0 و 085/0- 168/0 برآورد شد. میانگین نسبت واریانس محیط مشترک مادری محاسبه شده برای صفت بقاء از 1 تا 400 روزگی 076/0 و بقاء از یک‌روزگی تا آخرین تاریخ رکوردبرداری 144/0 محاسبه شد. روند ژنتیکی بقاء بر پایۀ دو معیار موردبررسی به ترتیب 0005/0-، 0001/0- به دست آمد که نزدیک به صفر بود. وراثتپذیری برآوردشده نشان داد، که انتخاب ژنتیکی برای صفت بقاء میتواند مؤثر باشد و با توجه به اهمیت این صفت در سودآوری، بهتر است در برنامه‌های اصلاح نژادی این صفت استفاده شود.
محمد رزم کبیر؛ خبات خیرآبادی
چکیده
پارامترهای ژنتیکی صفت شمارۀ سلول‌های سوماتیک جمعیت گاوهای شیری، با استفاده از رکوردهای روزآزمون جمع‌آوری‌شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام ایران در سال‌های 1380 تا 1389 برآورد شد. داده‌ها شامل 222923 رکورد روزآزمون دورة اول شیردهی، متعلق به 29668 حیوان در 100 گلۀ مختلف بود. برآوردها با روش نمونه‌گیری گیبس و بر اساس یک مدل روزآزمون با تابعیت ...
بیشتر
پارامترهای ژنتیکی صفت شمارۀ سلول‌های سوماتیک جمعیت گاوهای شیری، با استفاده از رکوردهای روزآزمون جمع‌آوری‌شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام ایران در سال‌های 1380 تا 1389 برآورد شد. داده‌ها شامل 222923 رکورد روزآزمون دورة اول شیردهی، متعلق به 29668 حیوان در 100 گلۀ مختلف بود. برآوردها با روش نمونه‌گیری گیبس و بر اساس یک مدل روزآزمون با تابعیت تصادفی انجام گرفت. منحنی شیردهی براساس چندجمله‌ای‌های لژاندر از روز شیردهی در مدل منظور شد. به‌منظور تصحیح اثر ناهمگنی واریانس باقیمانده، دورۀ شیردهی (5 تا 365 روز شیردهی) به 10 گروه با فواصل نامساوی دستهبندی شد. براساس نتایج، واریانس باقیمانده در ابتدای دوره بیشترین مقدار را داشت و از ماه دوم تا پایان دورۀ شیردهی روند کاهشی جزئی در این پارامتر مشاهده شد. کم‌بودن واریانسهای باقیمانده و محیط دائمی و زیادبودن واریانس ژنتیکی، به افزایش وراثتپذیری در انتهای دوره انجامید. کمترین و بیشترین مقدار وراثتپذیری به ترتیب در روزهای 68 (031/0) و 365 (098/0) شیردهی مشاهده شد. همبستگی ژنتیکی بین رکوردهای روزآزمون با افزایش فاصلۀ بین آنها کاهش یافت. با استفاده از ضرایب تابعیت پیش‌بینی‌شده برای هر حیوان، ارزش اصلاحی روزانه و در نتیجه منحنی ژنتیکی در امتداد روزهای شیردهی ترسیم شد. روندهای ژنتیکی و فنوتیپی صفت نمرۀ سلول‌های سوماتیک، به ترتیب 0025/0- و 1075/- برآورد شدند (P<0.01). این نتایج نشان‌دهندۀ بهبودی مطلوب برای صفت نمرۀ سلول‌های سوماتیک در سطوح ژنتیکی و فنوتیپی است.
حسین مهربان؛ سید مهدی اسماعیلی فرد؛ مجتبی نجفی؛ بیتا عباسی مشائی؛ ابراهیم اسدی خشوئی
چکیده
در این تحقیق از 607662 (317608) دادههای تولید شیر (روزهای باز) متعلق به 294417 (177838) رأس گاو هلشتاین که بین سال‌های 1362 الی 1386 زایش داشتند، استفاده شد. مدل استفاده‌شده برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، مدل دام دو‌صفتی بود که در آن تأثیرات ثابت چون گله، سال زایش، ماه زایش، طول دورۀ شیردهی (فقط برای صفت تولید شیر)، سن زایش برای هر شکم، و پیامدهای ژنتیکی ...
بیشتر
در این تحقیق از 607662 (317608) دادههای تولید شیر (روزهای باز) متعلق به 294417 (177838) رأس گاو هلشتاین که بین سال‌های 1362 الی 1386 زایش داشتند، استفاده شد. مدل استفاده‌شده برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، مدل دام دو‌صفتی بود که در آن تأثیرات ثابت چون گله، سال زایش، ماه زایش، طول دورۀ شیردهی (فقط برای صفت تولید شیر)، سن زایش برای هر شکم، و پیامدهای ژنتیکی افزایشی و محیط دائمی تصادفی در نظر گرفته شدند. روندهای فنوتیپی (ژنتیکی) براساس مدل تابعیت ساده (تکه‌ای) میانگین ارزشهای فنوتیپی (ژنتیکی) روی سال تولد برازش داده شدند. نتایج نشان داد که وراثتپذیری تولید شیر (روزهای باز) و تکرار‌پذیری آن به‌ترتیب 20/0 (054/0) و 42/0 (120/0) بود. روند فنوتیپی تولید شیر 65/116 کیلوگرم در سال براورد شد (p<0.05)، اما در صفت روزهای باز روند فنوتیپی مشاهده نشد (p>0.05). روند ژنتیکی تولید شیر از سال 1364 الی 1375 حدود 15/4- کیلوگرم در سال براورد شد (p<0.05) اما پس از سال 1375 الی 1384 دارای روندی افزایشی و حدود 74/43 کیلوگرم در سال مشاهده شد (p<0.05). روند ژنتیکی روزهای باز قبل از سال 1375 معنی‌دار نبود (p>0.05)، اما روند ژنتیکی این صفت از سال 1375 به بعد حدود 36/0 روز در سال تخمین زده شد (p<0.05). همبستگی فنوتیپی بین این دو صفت پایین ولی مثبت (041/0) و همبستگی ژنتیکی بین این دو صفت 46/0 براورد شد که نشان‌دهندۀ روزهای باز بیشتر برای گاوهای با تولید بالاتر است. همبستگی ژنتیکی بین این دو صفت در مقایسه با همبستگی فنوتیپی نشان‌دهندۀ این موضوع مهم است که رابطۀ قوی بین این دو صفت توسط عوامل محیطی پوشانده شده است. براساس این تحقیق پیشنهاد می‌شود در برنامه‌های اصلاح نژادی گاو شیری در کشور افزون بر صفات تولیدی، به صفات تولید مثلی نیز توجه شود.
محمدعلی طالبی
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی اثر انتخاب بر کاهش اندازه دنبه در برههای لری‌بختیاری به مدت پنج سال در محل ایستگاه توسعه، پرورش و اصلاح‌نژاد گوسفند لری‌بختیاری انجام گرفت. برآورد وزن دنبه براساس معادله تابعیت وزن دنبه از اندازه ابعاد ظاهری دنبه در سن شش ماهگی بدست آمد. عمق بافت نرم در نقطه 12 سانتی‌متری از خط وسط پشتی بدن روی دنده دوازدهم ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی اثر انتخاب بر کاهش اندازه دنبه در برههای لری‌بختیاری به مدت پنج سال در محل ایستگاه توسعه، پرورش و اصلاح‌نژاد گوسفند لری‌بختیاری انجام گرفت. برآورد وزن دنبه براساس معادله تابعیت وزن دنبه از اندازه ابعاد ظاهری دنبه در سن شش ماهگی بدست آمد. عمق بافت نرم در نقطه 12 سانتی‌متری از خط وسط پشتی بدن روی دنده دوازدهم در سن شش ماهگی با استفاده از دستگاه اسکنر حیوانی مدل 480، تعیین شد. مؤلفه‌های (کو)واریانس و پارامترهای ژنتیکی برای صفات مورد بررسی با استفاده از روش حداکثر درستنمائی محدود شده، تحت مدل حیوانی و به صورت تجزیه چندصفتی برآورد گردید. انتخاب براساس شاخص انتخاب اقتصادی که از ضرب ارزشهای اصلاحی صفات در بردار ضرایب اقتصادی صفات است، انجام گرفت. از ضرایب 1 و 4- برای ارزش اقتصادی صفات وزن بدن و برآورد وزن دنبه استفاده شد. روند فنوتیپی و ژنتیکی صفات نیز بوسیله تابعیت میانگین فنوتیپی و ارزشهای اصلاحی صفات بر سال تولد حیوان برآورد گردید. نتایج نشان داد میانگین برآورد وزن دنبه در سن شش ماهگی در برههای لری‌بختیاری 37/2 کیلوگرم بود. ضریب وراثت پذیری و خطای معیار وزن دنبه برآوردی در سن شش ماهگی 05/0±33/0 بود. روند ژنتیکی صفت وزن بدن در شش ماهگی 160 گرم بود. روند ژنتیکی وزن دنبه با توجه به معادله برازش شده 40- گرم و با ضریب تعیین بالا (94/0) بود. عمق بافت نرم حاصل از اولتراسوند در شش ماهگی نیز روند ژنتیکی منفی (024/0- میلی‌متر) داشت. روند تغییرات فنوتیپی وزن بدن و عمق بافت نرم حاصل از اولتراسوند مثبت و بیشتر از تغییرات ژنتیکی بود. ولی روند فنوتیپی کاهشی وزن دنبه در مقایسه با روند ژنتیکی آن کمتر بود.
محمد رکوعی؛ رسول واعظ ترشیزی؛ محمد مرادی شهر بابک؛ مهدی سر گلزائی؛ اندرس سورنس کریستین
دوره 42، شماره 1 ، تیر 1390، ، صفحه 1-10
چکیده
اثر هم‌خونی بر برآورد پارامترهای ژنتیکی، ارزشهای اصلاحی و روند ژنتیکی صفات تولیدی (شیر، چربی و پروتئین)، صفات تولیدمثل (سن در اولین زایش، فاصله اولین تلقیح تا تلقیح منجر به آبستنی، فاصله گوساله‌زائی، فاصله بین زایش تا اولین تلقیح، و آسان‌زائی) و ماندگاری گاوهای هلشتاین در ایران، مورد مطالعه قرار گرفت. ضریب هم‌خونی هر حیوان با ...
بیشتر
اثر هم‌خونی بر برآورد پارامترهای ژنتیکی، ارزشهای اصلاحی و روند ژنتیکی صفات تولیدی (شیر، چربی و پروتئین)، صفات تولیدمثل (سن در اولین زایش، فاصله اولین تلقیح تا تلقیح منجر به آبستنی، فاصله گوساله‌زائی، فاصله بین زایش تا اولین تلقیح، و آسان‌زائی) و ماندگاری گاوهای هلشتاین در ایران، مورد مطالعه قرار گرفت. ضریب هم‌خونی هر حیوان با استفاده از شجره 29844 گاو نر و 822599 گاو ماده موجود در کشور، پس از تکمیل اطلاعات آنها از طریق شجره گاوهای نر بین اللملی متولد شده بعد از سال 1883میلادی، محاسبه شد. رکورد کلیه حیواناتی که حداقل معیار کامل بودن شجره آنها برای 5 نسل اخیر، بزرگتر یا مساوی 70/0 بود، در نظر گرفته شد. میانگین معیار کامل بودن شجره رکوردهای مورد استفاده در این تحقیق برای کلیه صفات بزرگتر از 90/0 بود. پارامترهای ژنتیکی و فنوتیپی صفات مورد مطالعه و ارزشهای اصلاحی حیوانات با استفاده از دو مدل حیوانی تک صفتی، با و بدون برازش هم‌خونی برآورد شدند. اگرچه تفاوت بین مؤلفه‌های واریانس و پارامترهای ژنتیکی حاصل از دو مدل برای صفات مختلف اندک بود اما برازش هم‌خونی در مدل باعث تغییر معنی داری در ارزشهای اصلاحی برآورد شده و روند ژنتیکی آنها شد. برای تمامی صفات به استثنای صفت آسان‌زائی، اختلاف رتبه‌ای حیوانات نر بر اساس ارزشهای اصلاحی بیشتر از حیوانات ماده بود. همبستگی‌های رتبه‌ای ارزشهای اصلاحی حیوانات براساس دو مدل، برای حیوانات نر در دامنه 966/0 تا 994/0، به ترتیب، برای شیر و چربی تولیدی، و برای حیوانات ماده در دامنه 953/0 تا 997/0، به ترتیب، برای فاصله گوساله‌زائی و سن در اولین زایش، قرار داشت. این برآوردها، که به طور معنی داری کمتر از یک بودند، نشان می‌دهد برازش هم‌خونی در مدل‌های ارزیابی حیوانات به جهت تصحیح رکوردها لازم و ضروری است.
حسین محمدی؛ مصطفی صادقی
دوره 41، شماره 3 ، آذر 1389، ، صفحه 231-241
چکیده
در این تحقیق از تعداد 15723، 12108 و 5236 رکورد مربوط به صفات وزن تولد، شیرگیری و شش ماهگی گوسفندان زل که در فاصله سال‌های 1373 تا 1388 که توسط سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران جمع‌آوری شده بود، استفاده گردید. وراثتپذیری مستقیم و مادری صفات رشد با تجزیه تک صفتی با استفاده از روش حداکثر درستنمایی محدود شده و برازش شش مدل حیوانی مختلف با افزودن ...
بیشتر
در این تحقیق از تعداد 15723، 12108 و 5236 رکورد مربوط به صفات وزن تولد، شیرگیری و شش ماهگی گوسفندان زل که در فاصله سال‌های 1373 تا 1388 که توسط سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران جمع‌آوری شده بود، استفاده گردید. وراثتپذیری مستقیم و مادری صفات رشد با تجزیه تک صفتی با استفاده از روش حداکثر درستنمایی محدود شده و برازش شش مدل حیوانی مختلف با افزودن و حذف آثار ژنتیکی افزایشی مادری و محیطی دائمی مادری، برآورد شدند. آزمون نسبت درستنمائی نشان داد که مدل دارای آثار ژنتیکی مستقیم و ژنتیکی افزایشی مادری، بدون در نظر گرفتن کوواریانس بین آنها برای وزن تولد و شیرگیری و مدل دارای آثار ژنتیکی مستقیم و محیط دائمی مادری برای وزن شش ماهگی مناسب بود. برآورد وراثتپذیری صفات تولیدمثلی با تجزیه چند صفتی پایین و در دامنه بین 05/0 برای تعداد بره متولد شده به ازای هر میش در معرض امیزش تا 14/0 برای کل وزن تولد در هر زایمان به دست آمد. روند ژنتیکی مستقیم وزن تولد، شیرگیری و ششماهگی با استفاده از تجزیه تکصفتی و چندصفتی به ترتیب 07/0±91/1 و 1/1±53/2، 40/10±5/98 و 2/25±38/105، 2/21±23/73 و 4/33±46/78 گرم در سال بود. روند ژنتیکی مادری صفت وزن تولد از تجزیه تک صفتی و چند صفتی به ترتیب 21/1±94/2 و 49/2±07/3 گرم در سال برآورد شدند.
محمد صاحب هنر؛ محمد مرادی شهربابک؛ سیدرضا میرائی آشتیانی؛ محمدباقر صیادنژاد
دوره 41، شماره 2 ، شهریور 1389
چکیده
در این مطالعه، روند ژنتیکی صفات تولیدی گاوهای هلشتاین ایران، با استفاده از دادههای مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشور مربوط به گاوهای زایش اول بین سال‌های 1370 الی 1385 برآورد شد. جهت بررسی برخی عوامل موثر بر تغییرات روند ژنتیکی از دادههای 18 واحد گاوداری دارای رکوردهای مورد نظر استفاده شد. اجزاء ماتریس (کو)واریانس و پارامترهای ...
بیشتر
در این مطالعه، روند ژنتیکی صفات تولیدی گاوهای هلشتاین ایران، با استفاده از دادههای مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشور مربوط به گاوهای زایش اول بین سال‌های 1370 الی 1385 برآورد شد. جهت بررسی برخی عوامل موثر بر تغییرات روند ژنتیکی از دادههای 18 واحد گاوداری دارای رکوردهای مورد نظر استفاده شد. اجزاء ماتریس (کو)واریانس و پارامترهای ژنتیکی با استفاده از تجزیه همزمان پنج صفتی و الگوریتم ترکیبی EM-AI نرم‌افزار WOMBAT برآورد گردید. وراثتپذیری صفات شیر، چربی، پروتئین، درصد چربی و درصد پروتئین به ترتیب، 255/0، 197/0، 210/0، 317/0 و 308/0 برآورد شد. روند ژنتیکی از تابعیت خطی میانگین بهترین پیش‌بینی نااریب خطی ارزش اصلاحی حیوانات بر سال تولد برآورد گردید. روند ژنتیکی در کل جمعیت برای صفات شیر، چربی و پروتئین به ترتیب برابر 655/2± 437/35، 059/0± 714/0، 069/0± 945/0 کیلوگرم و برای درصد چربی و درصد پروتئین 0005/0± 006/0- و 0002/0± 002/0- بدست آمد (001/0>P). مقایسه روند ژنتیکی 18 گله با یکدیگر نشان داد که بین روند ژنتیکی برآورد شده در گله‌های مختلف تفاوت معنی‌داری وجود دارد (001/0>P). در بررسی تأثیر برخی عوامل باروری بر روند ژنتیکی، تأثیر سن در زمان اولین زایش (01/0>P) و میانگین تعداد زایش (05/0>P) بر روند ژنتیکی صفات تولیدی معنی‌دار شد. اثر حذف دام‌ها بر روند ژنتیکی صفات تولیدی معنی‌دار بود (05/0>P). در گله‌های مورد بررسی بطور عمده دام‌ها تحت عوامل غیرارادی حذف شده و سهم حذف ارادی اندک بود. تأثیر حذف غیرارادی بر روند ژنتیکی معنی‌دار بود (01/0>P).
محمد رزم کبیر؛ اردشیر نجاتی جوارمی؛ محمد مرادی شهر بابک؛ امیر رشیدی؛ محمد باقر صیاد نژاد
دوره 40، شماره 1 ، خرداد 1388
چکیده
در این پژوهش، برای برآورد روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات تولیدی جمعیت گاوهای هلشتاین ایران از اطلاعات موجود در مرکز اصلاح نژاد دام کشور که در طی سال‌های 1366 تا 1383 تهیه شده بود، استفاده شد. برآورد مؤلفه‌های (کو)واریانس و پارامترهای ژنتیکی با استفاده از رکوردهای دوره شیردهی اول و روش حداکثر درست نمایی محدود شده با الگوریتم AIREML صورت گرفت. ...
بیشتر
در این پژوهش، برای برآورد روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات تولیدی جمعیت گاوهای هلشتاین ایران از اطلاعات موجود در مرکز اصلاح نژاد دام کشور که در طی سال‌های 1366 تا 1383 تهیه شده بود، استفاده شد. برآورد مؤلفه‌های (کو)واریانس و پارامترهای ژنتیکی با استفاده از رکوردهای دوره شیردهی اول و روش حداکثر درست نمایی محدود شده با الگوریتم AIREML صورت گرفت. ارزیابی ژنتیکی و پیش بینی ارزشهای اصلاحی حیوانات با استفاده از مدل حیوانی چند متغیره انجام شد. به منظور برآورد مولفههای (کو)واریانس و ارزیابی ژنتیکی از نرم افزار MATVEC استفاده شد. وراثت پذیری تولید شیر، مقدار چربی و مقدار پروتئین به ترتیب 27/0، 22/0 و 25/0 برآورد شد. روند ژنتیکی به صورت تابعیت خطی بهترین پیش بینی نااریب خطی (BLUP)ارزشهای اصلاحی حیوانات بر سال تولد برآورد گردید. روند ژنتیکی تولید شیر 10/2±84/33 کیلوگرم، برای مقدار چربی 05/0±64/0 کیلوگرم و برای مقدار پروتئین 08/0±00/1 کیلوگرم برآورد شد)01/0 P
